Anti-Sosyal Kişilik Bozukluğu Nedir?

 Antisosyal kişilik bozukluğu, bireyin toplumsal ahlak kurallarını reddettiği, kendi çıkarları doğrultusunda çevresine zarar verebildiği ve bu zararı önemsemediği bir kişilik bozukluğudur. Bir diğer adıyla sosyopati, halk arasında genellikle psikopati ile karıştırılabilir. Sosyopatlar patolojik olarak psikopatlara göre daha farklı semptomlar (belirtiler) göstermektefdir. Psikopati, sosyopatiye oranla daha ağır semptomlar içerir.

Sosyopat bireyler genellikle ben merkezci olup diğer insanların duygu ve düşüncelerini önemsemezler. Bu doğrultuda empati yoksunu diyebileceğimiz bu insanlar yalan söylemeye meyilli olup genellikle dürtüsel davranırlar. Çevresindeki insanlara zarar verdiği gibi kendisine de zarar verme ihtimali yüksektir. Doğru ve yanlış ayırımını yapmakta güçlük çeker. Alkol ve uyuşturucu gibi bağımlılık yapan keyif verici madde kullanımı görülebilir. İnsan ilişkileri zayıftır ve bunu pek önemsemez. Fakat şunu da unutmamalıyız. Her antisosyal kişilik bozukluğu olan birey kanunlara aykırı davranarak suç işlemez ya da aşırı madde tüketimi olmaz. İş hayatında manipüle etme ve pratik zeka özellikleri sayesinde çok başarılı olabilirler ve diğer olumsuz özellikleri bu sayede bastırılmış ya da gizlenmiş halde kalabilir.

Anti-Sosyal Kişilik Bozukluğu Neden Olur?

Antisosyal kişilik bozukluğunun ortaya çıkma sebepleri bireyin sosyal çevresindeki faktörler olabileceği gibi genetik faktörler de olabilir. Çocukluk ve ergenlik dönemlerinde aile içi psikolojik ve fiziksel şiddetin antisosyal kişilik bozukluğunun ortaya çıkmasını arttıran sebeplerden olduğu görülmektedir. Çocukluk ve ergenlik dönemlerinde davranış bozukluğu tespit edilen kişilerin yetişkinlikte antisosyal kişilik tanısı alma olasılığı yüksektir. Erkeklerde kadınlara oranla üç kat daha fazla görülen bu kişilik bozukluğunun ebeveynlerden genetik olarak geçme olasılığı da vardır. Evlat edinilen çocuklarla yapılan çalışmalarda antisosyal kişilik bozukluğuna sahip bireylerin evlat edinen aile ile kıyaslandığında biyolojik ebeveynlerinin kişilik özelliklerini taşıdığı görülmüştür. Tek bir gen ile gerçekleşmemek ile birlikte bu aktarım çevresel faktörlerin de etkisiyle ortaya çıkma eğilimi göstermektedir.

Belirtileri

Empati yoksunluğu,

Agresif davranışlar sergilemek,

Sorumluluk alamamak,

Sıksık yalan söylemek,

Hırsızlık yapmak,

Alkol veya uyuşturucu madde kullanımı eğilimi,

Dürtüsellik ve geleceğe yönelik kaygı taşımamak,

Kendi zevkleri ve çıkarları doğrultusunda etrafındaki insanları kullanma eğilimi,

Kanunlara aykırı davranma ve başka insanların haklarına saygı göstermemek,

Tedavisi

Anti sosyal kişilik bozukluğu olan kişiler genellikle kendilerinde bir problem olduğunu kabul etmezler. Yaşadığı olayları genellikle çevresindeki kişilerin hatası olarak aktarırlar. Terapi sürecine başlamaları da çevresindeki insanların ısrarı sebebiyle olur ve bu durum onlara olan öfkesini tetikleyebilir. Bu agresif davranışların uyarıcıları tespit edilerek psikoterapi sürecinde kontrol altına alınması ve yoksunluk görülen davranışların (empati, şefkat, adalet duygusu…) kazanımları üzerine çalışılır. Yaygın olarak Bilişsel Davranışçı Terapi, Psikodinamik Terapi, bireye ve aileye verilen psikoeğitimler ile süreç yürütülmektedir. BDT ile kişinin bilişsel çarpıtmaları ortaya çıkartılır. Olumsuz inançlarının altında yatan sebepleri tespit edilerek, bu inançları ve sebep olduğu davranışların olumlu inanç ve davranışlar ile yer değiştirilmesinde yardımcı olunmaktadır.

Tedavi edilmediği takdirde;

Cinayet, kaza, ölüm, suç işleme, hapishaneye girme, intihar ve benzeri durumların yaşanma olasılığı gün geçtikçe artmaktadır. Çevrenizde bu kişilik bozukluğunun olduğunu düşündüğünüz birileri varsa en yakın zamanda profesyonel bir destek almasında fayda var.