“Ya yanlış karar verirsem?”

Günlük yaşamda küçük ya da büyük kararlar almak zorundayız. Ne giyeceğimizden tut, hangi işe gireceğimize, kimlerle görüşeceğimize kadar hayat bir dizi karardan oluşur. Ancak bazı insanlar için bu süreç oldukça sancılıdır.
“Ya yanlış yaparsam?”, “Ya pişman olursam?”, “Hangisi daha iyi?” gibi düşünceler kişinin zihninde dönüp durur ve sonunda ya hiç karar veremez ya da kararını defalarca sorgular.
Peki, karar verme güçlüğü neden olur? Hangi psikolojik süreçler bizi kararsızlığa sürükler?

Karar Verme Güçlüğü Nedir?

Karar verme güçlüğü, bireyin seçenekler arasında seçim yapmakta zorlanması, karar anını sürekli ertelemesi ya da verdiği kararın arkasında duramaması durumudur.
Bu durum kısa vadede basit kararsızlık gibi görünse de uzun vadede:

• özgüven kaybına,
• anksiyeteye,
• depresif duygudurumlara neden olabilir.

Kararsızlığa Neden Olan Psikolojik Faktörler

a) Mükemmeliyetçilik

Kusursuz bir karar verme isteği, kişiyi sürekli daha iyisini aramaya iter.
“En iyi seçimi yapmalıyım” düşüncesi, çoğu zaman hiçbir seçim yapamamakla sonuçlanır.

b) Aşırı Sorumluluk Alma Eğilimi

Bazı insanlar, alacakları kararların sadece kendilerini değil çevresindekileri de etkileyeceğine inanır. Bu da baskı yaratır ve kişi karar vermekten kaçınır.

c) Özgüven Eksikliği

“Kendime güvenmiyorum.”
“Seçimlerim hep yanlış çıktı.”
Geçmişte yaşanan olumsuz deneyimler, karar verme cesaretini azaltır.

d) Kaybetme Korkusu (FOMO)

Bir seçeneği tercih ettiğinde diğer tüm seçeneklerden vazgeçmiş olursun. Bu düşünce, özellikle genç bireylerde “ya kaçırırsam” korkusunu doğurur ve karar mekanizması kilitlenir.

e) Kararsız Yetiştirilme Tarzı

Çocukken sürekli başkalarının kararlarına tabi olmak, bireyin ilerleyen yaşlarda kendi kararlarını oluşturmasını zorlaştırabilir.

Karar Verme Güçlüğünün Belirtileri

Her kararı saatlerce düşünmek

En basit seçimlerde bile stres hissetmek

Karar verdikten sonra pişmanlık duymak

Başkalarının fikirlerine sürekli ihtiyaç duymak

Kararı hep ertelemek

Karar Vermeyi Kolaylaştıran 6 Psikolojik Yöntem

1️⃣ Kararın Ağırlığını Gerçekçi Değerlendir

Her karar hayatını belirlemiyor. Tüm kararlar “hayati” değildir. Bu farkındalık, baskıyı azaltır.

2️⃣ Artı-Eksi Listesi Yöntemi

Seçenekleri kağıda dökmek, zihinsel yükü azaltır ve netlik sağlar.

3️⃣ “Kendine Danış” Tekniği

Bir arkadaşına ne önerirdin? Aynı şeyi kendine de öner.

4️⃣ Küçük Kararlardan Başla

Önce basit kararlarda kendine güvenmeyi öğren. Zamanla daha büyük kararları rahatça verebilirsin.

5️⃣ “En Doğru”yu Arama

“Yeterince iyi” olanı bulmak çoğu zaman yeterlidir. Mükemmel karar diye bir şey yoktur.

6️⃣ Profesyonel Destek Al

Sürekli kararsızlık hayat kaliteni düşürüyorsa, bu durum altında yatan derin psikolojik dinamikleri anlamak için bir uzmandan destek alabilirsin.

Karar Vermek Cesaret İster, Mükemmellik Değil

Karar vermek, hayatın ilerlemesini sağlar. Kararsız kalmak ise hayatı durdurur. Unutma:

“Kötü bir karar bile kararsızlıktan iyidir, çünkü seni harekete geçirir.”

Okuyucuya Çağrı

Eğer karar vermekte zorlanıyor, sürekli içsel çatışmalar yaşıyor ve bu durumdan yorgun düşüyorsan, yalnız değilsin.
CanPsikolojim, bu süreçte sana rehberlik edecek uzman psikologlarla, uygun fiyatlı ve güvenilir destek sunuyor.

www.canpsikolojim.com
Kararsızlıktan özgürlüğe bir adım at.

Kaynakça:

Schwartz, B. (2004). The Paradox of Choice: Why More Is Less.

Kahneman, D. (2011). Thinking, Fast and Slow.

American Psychological Association. (2021). Decision-Making and Mental Health.

Şimdi Randevu Al